Stoppen als het goed gaat – wat betekent dat?

Een van de tips die schrijvers vaak krijgen, is om met het schrijven te stoppen als het goed gaat. Maar wat wordt daar nu eigenlijk precies mee bedoeld? En wat is het nut daarvan? Dat leg ik uit in deze blog.

Waarom nadenken over het moment dat je je werk afsluit

Voordat je begint met je schrijfwerk, weet je vaak al ongeveer wanneer je je pen moet wegleggen of je laptop moet afsluiten. Je hebt een afspraak staan, het eten moet gekookt worden of je moet naar je werk. Ook als jouw beschikbare tijd een hele dag is, blijft het een beperkte tijdspanne.

Je kunt de klok laten bepalen wanneer je jouw werk abrupt afkapt. Of je kunt dat zelf in de hand houden.

Om niet abrupt te moeten afkappen, om met een goed gevoel te stoppen en om de volgende keer weer vlot verder te kunnen, is het handig om na te denken over het moment waarop je je werk afsluit.

Schrijven tot aan het dode punt: geen goed idee

Wanneer kun je beter niet stoppen? Wat levert je als schrijver eigenlijk een dood punt op, ook al is het niet je bedoeling?

Er zijn verschillende momenten die je tot een “dood punt” zou kunnen verklaren:

• Het einde van een hoofdstuk of paragraaf; een keurig afgebakend stuk tekst
• Je eigen dode punt: je weet niet meer hoe je verder moet en stopt er dus maar mee
• Midden in een zin omdat je tijd op is (en de volgende keer niet meer weten hoe je die zin wilde schrijven).
• Als je zelf “leeg” bent: je wil nog wel verder, maar merkt dat je echt te moe bent.

Waarom zijn deze “stopmomenten” onhandig?

• Stoppen na een keurig afgebakend stuk tekst. Dat klinkt logisch en fijn, maar voor veel schrijvers is dat verre van ideaal. Vaak is een paragraaf of hoofdstuk echt een afgerond geheel. De volgende keer dat je gaat schrijven, moet je dus aan iets nieuws beginnen. En dat kost veel schrijvers stiekem meer energie dan wanneer ze verder kunnen bij iets waar ze al aan begonnen waren.
• Stoppen als je zelf je dode punt hebt bereikt, is vooral onhandig omdat je niet voor niets op dat dode punt zit. Als je nu niet weet hoe het verder moet, waarom zou je dat dan een dag later spontaan wel weten? De kans is groot dat je bij je volgende schrijfsessie naar je scherm staart en denkt: ik weet nog steed niet hoe ik verder moet…
• Midden in een zin, zomaar midden in een stuk, het maakt niet uit waar: onvrijwillig moeten stoppen omdat je plotseling iets anders moet doen, is stomweg niet fijn. Het voelt een beetje alsof je halverwege je glas sinas moet rennen om op tijd bij die ene afspraak te zijn. Kom je later thuis, staat dat half leeggedronken glas er nog. De prik is eraf. Gooi maar door de gootsteen. Nee, dit is misschien niet een rampzalig moment om te stoppen, maar fijn is het ook niet.
• Schrijven totdat je echt helemaal leeg bent is bijna altijd een slecht idee. De stukken vóórdat je doorhad dat je zo moe was, zijn namelijk meestal niet je beste schrijfwerk. En die kun je dus de volgende sessie meteen gaan aanpassen.

Wanneer stop je dan wél?

• Stop liever in een lopend stuk tekst dan na een afgerond stuk. Vergelijk het maar met het moment dat je bij iemand achter op de fiets springt. Stap je al op als de bestuurder van de fiets nog stilstaat, dan kom je bijna niet weg. Beginnen gaat moeizaam. Maar als de bestuurder al aan het fietsen is en jij neemt een aanloopje en springt erbij, dan gaat het fietsen in een moeite door. Zo werkt het met schrijven ook. Geef jezelf een zetje vóór de volgende sessie, door in je huidige sessie alvast een stukje tekst neer te zetten waarmee je de volgende keer verder kunt. Stop dus niet na hoofdstuk tien, maar begin alvast aan hoofdstuk elf.
• Stel, je komt op een rottig punt. Je weet even niet hoe je verder moet. Blijf dan niet staren of krampachtig verder schrijven, maar maak aantekeningen. Schrijf in steekwoorden op wat je mogelijkheden zijn. Maak een samenvatting van je verhaal tot nu toe. Bekijk de opties en schrijf die op. De volgende schrijfsessie zit je dan niet met je dode punt, maar heb je meerdere scenario’s waaruit je kunt kiezen.
• Houd je tijd in de gaten. Heb je nog tien minuten? Stop dan. Ga niet verder tot het allerlaatste moment. Neem de tijd om wat dingen op te schrijven (“hier gaat X de waarheid aan Y vertellen”) en laat het daarbij. Dan hoef jij je niet te haasten en weet je de volgende keer al hoe je verder kan.
• Schrijf als je fit bent, stop als je moe wordt. Wil je eigenlijk nog verder, maak dan aantekeningen van de ideeën die je nog in je verhaal wil verwerken. Dan staat het alvast klaar voor de volgende keer en kun je met een gerust hart je werk afsluiten.

Stoppen als het goed gaat

De belangrijkste reden om te “stoppen als het goed gaat”, is dus zodat je bij je volgende schrijfsessie vlot van start kunt. Geen getuur naar je scherm, niet eerst een kwartier na moeten denken over waar je ook alweer mee bezig was. Waarom stop je dus als het goed gaat? Ik zet de voordelen nog even voor je op een rij:

• Je begint de volgende keer gemotiveerder, want je weet wat je gaat doen
• Je stopt met een goed gevoel met schrijven
• De volgende schrijfsessie begint vlot
• Geen prutwerk om te herstellen (als je normaal schrijft tot je leeg bent)

Kortom: dit advies wordt niet voor niets zo vaak gegeven. Veel succes met schrijven!